Niewidzialny odkurzacz w każdym pokoju
Idea centralnego odkurzacza jest w gruncie rzeczy prosta. Typowy system odkurzania tego rodzaju składa się z następujących, podstawowych elementów:
- jednostki centralnej, złożonej z silnika (agregatu ssącego), separatora zanieczyszczeń i zbiornika na kurz,
- systemu sztywnych rur łączących jednostkę centralną z umieszczonymi w ścianach pomieszczeń gniazdami ssącymi,
- różnego rodzaju węży i końcówek-ssawek podłączanych do gniazd ssących.
Jednostka centralna umieszczana jest zazwyczaj w osobnym pomieszczeniu gospodarczym (zwykle w piwnicy), dzięki czemu we wnętrzach do minimum zredukowany jest hałas pracującego silnika. Kurz i inne śmieci wysysane są do umieszczonego tamże zbiornika, zaś powietrze z resztkami zanieczyszczeń usuwane jest przez wyrzutnię powietrza na zewnątrz budynku; co zapewnia znacznie większą czystość powietrza wewnątrz. Otwór wyrzutni powinien być umieszczony na wysokości ok. 30÷50 cm nad ziemią.
System przewodów ssących zbudowany jest zazwyczaj ze specjalnych rur o średnicy ok. 52 mm, wykonanych z gładkiego PVC i poprowadzonych w taki sposób, by zapewnić jak najmniej zakłócony przepływ powietrza. Wymaga to starannego zaprojektowania przez specjalistę – zbyt duża ilość załamnań czy zmian kierunku w instalacji spowoduje wzrost oporów przepływu, a tym samym spadek siły ssania.
Instalację przewodów najwygodniej jest zaprojektować razem z resztą budynku – przewidziana już na etapie projektu, zamontowana w trakcie prac budowlanych (na każdym etapie budowy domu, przed wylewkami podłóg) – pozwoli na ukrycie przewodów w grubej warstwie wylewki czy bruzdach ściennych. Nie zmienia to jednak faktu, że można ją także prowadzić w budynkach gotowych, zamieszkałych – w takich wypadkach, aby uniknąć kucia, rury można umieścić pod stropami i przy ścianie, maskując je obudową z płyt gipsowo-kartonowych.
Wyloty rur ssącyh w pomieszczeniach zakończone są gniazdami ssącymi. W mniejszych domach z reguły stosuje się pojedyncze gniazdo, usytuowane w miejscu łatwo dostępnym i nie kolidującym np. z drzwiami czy z umeblowaniem. W domach o większej powierzchni korzystne jest zwiększenie liczby gniazd, warto jednakże pamiętać, że im mniej gniazd , tym mniej rozbudowany – i w konsekwencji tańszy – może być system przewodów ssących. Do gniazda podłączany jest wąż ssący. Dzięki dużej mocy silnika jednostki centralnej, węże odkurzacza centralnego mogą być bardzo długie (7÷15 m), a tym samym zdolne sięgać do najdalszych zakamarków domu lub mieszkania.
Tak wykończona instalacja pozwala na szybkie i skuteczne sprzątanie domu czy mieszkania, bez uciążliwego przenoszenia z pokoju do pokoju zwykłego odkurzacza.
Wygoda na co dzień
Komfort, o którym mowa we wstępie, przejawia się praktycznie na każdym etapie użytkowania odkurzaczy oraz ich obsługi technicznej. Jeśli tylko gniazda ssące zostały umieszczone odpowiednio gęsto, wygoda posługiwania się samą tylko giętką rurą – wężem - bez konieczności uważania na plączący się pod nogami odkurzacz z przewodem elektrycznym, jest trudna do przecenienia; szczególnie w domach czy mieszkaniach o większej powierzchni, z dużą ilością mebli. Dzięki usytuowaniu jednostki centralnej w izolowanym pomieszczeniu technicznym, w odkurzanych pokojach praktycznie nie odczuwa się hałasu, sprzątać zatem można bez obawy przeszkadzania innym w odpoczynku, oglądaniu telewizji czy rozmowach. Kurz i inne zanieczyszczenia usuwane są całkowicie na zewnątrz domu. Większa powierzchnia filtrów oraz objętość zbiornika na śmieci pozwala na znacznie rzadsze ich opróżnianie i wymianę, niż w przypadku zwykłych odkurzaczy, a także na zastosowania, do których te ostatnie na ogół się nie nadają, jak np. zbieranie rozlanej wody (nawet w znacznych ilościach) czy opróżnianie z popiołu kominka czy grilla. Oczywiście w tak nietypowych przypadkach, podobnie jak np. przy sprzątaniu drobnego gruzu czy kurzu po robotach budowlanych, konieczne jest zastosowanie zalecanych przez producenta specjalnych separatorów (tj. urządzeń oddzielających od siebie mniejsze i większe wsysane elementy).
Wielozadaniowość systemów odkurzania centralnego jest dodatkowo zwiększana dzięki dodatkowym urządzeniom wzbogacającym ich funkcje. Są to przede wszystkim różnego rodzaju wymienne końcówki, niekiedy napędzane elektrycznie lub przez pęd wsysanego powietrza, dzięki którym odkurzacz może być wykorzystywany także np. do czyszczenia tapicerki i wykładzin, trzepania dywaników, a nawet… czesania psa. Innowacją było też umiejscowienie na rączce węża włączników i regulatorów trybów pracy odkurzacza, co dodatkowo zwiększyło wygodę użytkowania (wcześniej odkurzacze zwykle uruchamiały się i wyłączały automatycznie w momencie włożenia rury w gniazdo lub jej wyjęcia). Inną interesującą funkcją jest tzw. mechaniczna szufelka – szpara zlokalizowana przy powierzchni podłogi, która po otwarciu specjalnym przełącznikiem, wsysa do instalacji centralnej uprzednio podmiecione do niej śmieci. Takie rozwiązanie szczególnie dobrze sprawdza się w pomieszczeniach takich jak kuchnie czy domowe warsztaty, w których często, w krótkim czasie powstają duże ilości drobnych odpadków.
Dlaczego wybrać odkurzanie centralne
Nie istnieją oczywiście urządzenia pozbawione wad, ma też więc i swoje bolączki odkurzanie centralne. Jedną z nich jest zapewne mniejsza elastyczność użytkowania. O ile zwykłym odkurzaczem można posługiwać się w dowolnym miejscu, w którym można podłączyć go do prądu, to odkurzacz centralny służyć może zasadniczo tylko do sprzątania domu i jego najbliższego otoczenia. Tak więc np. do sprzątania oddalonej od domu altanki ogrodowej czy wolno stojącego, oddalonego od domu garażu i tak trzeba będzie używać tradycyjnego sprzętu przenośnego. Innym problemem jest dość wysoka cena jednostkowa systemu, która jednak w przypadku rozłożenia inwestycji na etapy (cena wykonania instalacji przewodów ssących na etapie budowy domu jest niska) nie musi być argumentem decydującym na „nie”.
Porównując zalety systemu odkurzania centralnego z jego wadami, nie sposób nie uznać, że w większości przypadków te pierwsze znacząco przeważają nad drugimi; zwłaszcza w aspekcie komfortu użytkowania domu. Negatywne następstwa wad można zresztą dodatkowo zminimalizować poprzez staranne wykończenie instalacji i jej eksploatację zgodną z zalecanymi przez producenta parametrami. Trzeba mieć świadomość, że prawidłowo wykonana instalacja rurowa w praktyce „nie ma prawa” się zepsuć, natomiast jej niefachowe wykonanie – np. użycie zwykłych rur kanalizacyjnych zatrzymujących w środku wsysane elementy czy wykonanie zbyt dużej ilości załamań w systemie przewodów – może spowodować niebezpieczeństwo powstawania zatorów i w konsekwencji konieczność przetykania instalacji. Nie warto też raczej starać się o zminimalizowanie kosztów inwestycji poprzez np. zakup jednostki centralnej u jednego najtańszego producenta, instalacji rurowej u drugiego a gniazd u jeszcze innego. W takiej sytuacji, każda awaria stanowić będzie pretekst do wzajemnego zrzucania na siebie odpowiedzialności przez poszczególnych sprzedawców, a rezultatem może być konieczność pokrycia przez nas wszystkich kosztów napraw z własnej kieszeni. Natomiast wykonanie całości systemu przez jednego certyfikowanego sprzedawcę oznacza otrzymanie wieloletniej gwarancji i zminimalizowanie niebezpieczeństwa wystąpienia usterek z powodu złej współpracy elementów pochodzących od różnych dostawców.
MIT PIERWSZY
Odkurzacz centralny jest drogi
Mit ten jest o tyle trudny do obalenia, że odkurzacz centralny rzeczywiście jest drogi – w każdym razie w stosunku do tradycyjnego. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę całość kosztów jego zakupu, montażu i eksploatacji, przedsięwzięcie niespodziewanie okazuje się być wyjątkowo opłacalne. Najtańszym etapem jest z pewnością sama instalacja systemu rur, której koszt, jeśli jest przewidziana w projekcie budynku i prowadzona już w trakcie jego budowy, zamyka się zasadniczo w kwocie ok. 1 tys. zł. Dlatego też warto zdecydować się na taką instalację, nawet jeśli jednostkę centralną odkurzacza zamierzamy dokupić do niej dopiero w dalszej przyszłości. Zakup samej jednostki centralnej to koszt od trzech tysięcy złotych - w zależności od marki, jakości i właściwości eksploatacyjnych. Jeśli jednak zdecydujemy się na zakup typowego urządzenia oraz montaż i budowę systemu rur u tego samego certyfikowanego wykonawcy, koszt całości inwestycji nie powinien przekroczyć 5÷6 tys. zł, przy gwarancji bezpłatnego serwisu przez od 5 (jednostka centralna) do 10 (system rur) lat użytkowania. Jest to zatem tylko drobny ułamek kosztów całej inwestycji budowlanej. Należy też pamiętać, że zarówno filtry, jak i zbiorniki na śmieci wymienia się bardzo rzadko (najwyżej kilka razy do roku), a cała instalacja bardzo podwyższa nie tylko komfort sprzątania domu, ale też i jego rynkową wartość.
MIT DRUGI
Odkurzacz centralny słabo „ciągnie”
Wśród osób znających problemy eksploatacji odkurzaczy centralnych jedynie ze słyszenia, często spotyka się pogląd, że duża długość systemu rur, ich skomplikowany przebieg oraz powstawanie nieszczelności powodują, iż urządzenia te słabiej od zwykłych odkurzaczy radzą sobie z wciąganiem śmieci o większych rozmiarach lub szczególnie „przyczepnych”. Nie ma to jednak nic wspólnego z faktami. W istocie, jeśli tylko instalacja rurowa jest prawidłowo wykonana (przewody o odpowiednim przekroju i przebiegu nie pozwalającym na powstawanie zatorów, kontrola szczelności po ukończeniu montażu), turbina odkurzacza centralnego wytwarza ciąg znacznie silniejszy niż w urządzeniu przenośnym. Wynika to przede wszystkim z możliwości stacjonarnego zamontowania silnika o z reguły znacznie większej mocy.
MIT TRZECI
Odkurzacz centralny jest niebezpieczny dla zdrowia
Osoby cierpiące na różnego rodzaju schorzenia alergiczne często obawiają się, że rozbudowana instalacja rur odprowadzających śmieci znajdująca się wewnątrz budynku może stanowić dogodne środowisko rozwoju dla mikroorganizmów i roztoczy. Rzeczywistość jest na szczęście zupełnie inna – szybki przepływ powietrza, nawet w typowych urządzeniach przekraczający niekiedy 130 km/h, praktycznie uniemożliwia odkładanie się jakichkolwiek resztek wewnątrz przewodów; oczywiście pod warunkiem, że odkurzacz jest normalnie eksploatowany (tj. nie rzadziej niż raz na kilka tygodni). Przy tym warto pamiętać, że drobinki kurzu, roztocza i inne alergeny w przypadku odkurzacza centralnego nie są jedynie „przedmuchiwane” z jednego końca pomieszczenia w drugi, ale są usuwane poza obręb budynku, gdzie nie stanowią już żadnego zagrożenia dla domowników. Poza tym, jeśli instalacja nie działa (do gniazd nie jest podłaczony wąż ssący), to jest szczelnie zamknięta, więc nic z jej wnętrza nie ma prawa dostać się do pomieszczeń mieszkalnych.
Fot.Santech
Artykuł opublikowany w Pomysł na dom
powrót
