Wyszukaj w serwisie:


odkurzacze centralne
wnętrza

budowa

wokół domu

znajdź nas na facebook

Dach w komplecie

27 Kwietnia 2011
Dach jest jednym z najważniejszych elementów domu, chroniącym przed wpływami atmosferycznymi nie tylko mieszkańców, ale i konstrukcję budynku. Ze względu na jego największe narażenie na opady, wiatr i słońce, konstrukcja dachu powinna być wyjątkowo solidna i starannie wykonana, co sprawia, że jego koszt sięga niekiedy nawet. ¼ całości kosztów budowy domu. Z tego też powodu już na etapie projektu warto zastanowić się, jaki rodzaj pokrycia dachowego będzie optymalny. W polskich warunkach klimatycznych z zagadnieniem tym wiąże się też kwestia jak najlepszego odwodnienia dachu przez odpowiednio zaprojektowany system odpływowy.

Rodzaje pokryć dachowych

Spośród wszystkich materiałów pokryciowych wynalezionych w historii dekarstwa, dziś nie używa się praktycznie tylko jednego – eternitu, który ze względu na zawartość azbestu został uznany za nieekologiczny i szkodliwy dla zdrowia. Pozostałe rodzaje pokryć mają się dobrze, wliczając w to tak ongiś wyśmiewane, z pozoru archaiczne strzechy. Każdy z materiałów ma swoje wady i zalety:
  • Dachówki są jednym z najstarszych materiałów pokryciowych. Obecnie stosowane są dachówki ceramiczne lub cementowe. Cechuje je wyjątkowo duża trwałość (szczególnie te pierwsze), estetyka i łatwość dopasowania do kształtu dachu. Pokrycie z dachówek jest jednak ciężkie i stosunkowo kosztowne.
  • Łupek jest naturalną skałą, z której wykonuje się płytki pokryciowe o wyjątkowej trwałości. Pod względem innych właściwości podobne są one do dachówek.
  • Pokrycia włókniste wykonywane są na ogół z włókiem organicznych lub mineralnych sklejonych masą bitumiczną albo cementową. Spotyka się je w postaci płyt (najczęściej falistych) lub płytek, imitujących często łupek lub dachówkę. Pomimo pokrycia warstwą materiału ochronnego (zwykle żywicy syntetycznej), są jednak od nich mniej odporne, choć zarazem lżejsze i dające łatwiej się kształtować.
  • Blacha stosowana do pokrywania dachów występuje w postaci arkuszy płaskich lub trapezowych albo też blachodachówki, kształtowanej i barwionej tak, by wyglądem przypominała tradycyjna dachówkę. Najczęściej stosuje się blachę stalową ocynkowaną, choć spotyka się też blachy aluminiowe, miedziane, czy tytanowo-cynkowe. Blacha jest materiałem stosunkowo lekkim i niezbyt drogim, jest też jednak dość podatna na korozję i zniekształcenia.
  • Pokrycia z materiałów organicznych (gonty drewniane, wióry lub strzecha) są stosunkowo ciężkie i kosztowne w montażu, co mają rekompensować ich walory ekologiczne. Pod względem estetycznym pokrycia te słabo komponują się jednak z budynkami w stylu nowoczesnym.
  • Tworzywa sztuczne – jak papa, czy bezspoinowe masy asfaltowo-kauczukowe lub poliuretanowe – ze względu na wygląd nadają się przede wszystkim do dachów płaskich. Ich atutem jest lekkość i niska cena.
Elementy pokrycia mogą bardzo różnić się od siebie pod względem masy liczonej na metr kwadratowy – od kilku kilogramów przy pokryciach z papy i tworzyw sztucznych, przez kilka lub kilkanaście dla blachy i płytek bitumicznych, aż do kilkudziesięciu w przypadku dachówek czy np. strzechy ze słomy lub trzciny. Producenci na ogół zresztą podają bardzo szczegółowe dane dotyczące ciężaru oferowanych przez siebie pokryć, kąta nachylenia dachu na jakim mogą być one stosowane itp. warunków technicznych. Z danymi tymi należy się bezwzględnie zapoznać przed dokonaniem wyboru jednego z powyższych materiałów pokryciowych, wybór ten zależy bowiem od wielu czynników.

Konstrukcja, nachylenie i kształt dachu
Jakkolwiek konstrukcja dachów projektowana jest z dużym – nawet kilkakrotnym – zapasem nośności, to jednak pamiętać należy, że muszą one wytrzymywać nie tylko ciężar pokrycia, ale i nacisk śniegu lub wiatru i to nieraz przez kilkadziesiąt lat. Dlatego też projektowane profile i gęstość krokwi, a także sztywność podkładu powinny uwzględniać planowany rodzaj pokrycia. Także w projektach typowych w pewnym stopniu możliwe jest dostosowanie preferowanego przez autora rodzaju pokrycia do własnych potrzeb, wymaga to jednak udziału uprawnionego architekta. Mniej skomplikowana jest wymiana dachu na już istniejącym domu – w tym przypadku, jeżeli stwierdzimy możliwość osłabienia konstrukcji przez wieloletnią eksploatację, zazwyczaj taniej i łatwiej jest po prostu zastosować nowe pokrycie o mniejszej masie niż angażować się w pracochłonne wzmacnianie konstrukcji.
W okresie PRL najczęściej spotykanymi rodzajami pokryć dachowych początkowo były eternit lub papa (była ona stosunkowo tania i doskonale nadawała się do zabezpieczania płaskich dachów). W miarę jak w latach 70. zaczęły powracać do łask dachy spadziste, popularność papy zmniejszała się, gdyż ze względów estetycznych niezbyt nadawała się ona do ich pokrywania. Według obecnie obowiązujących norm, kąty nachylenia dachów dla poszczególnych pokryć dachowych powinny być następujące:
  • 3°÷17° dla papy asfaltowej potrójnie układanej na betonie lub deskowaniu,
  • 11°÷31° dla papy asfaltowej podwójnie układanej na betonie lub deskowaniu,
  • 3°÷90° dla blachy stalowej i aluminiowej falistej,
  • 11°÷90° dla blachy stalowej ocynkowanej,
  • 31°÷45° dla ceramicznej dachówki zakładkowej.
 
Są to oczywiście wartości przybliżone i w dodatku nie obejmujące wszystkich dostępnych dziś rodzajów materiałów (np. blachodachówki można kłaść już od kąta nachylenia 14°, a niektóre rodzaje dachówek od 22°), warto jednak brać je pod uwagę już podczas projektowania budynku.
Bardzo duże znaczenie przy wyborze rodzaju pokrycia ma stopień skomplikowania kształtu dachu. Na dachach o rozczłonkowanej bryle, z licznymi lukarnami, wykuszami czy wywietrznikami, lepiej zastosować materiały o małych wymiarach, np. dachówki lub gonty, które łatwiej jest dopasować bez konieczności cięcia czy kształtowania. Z kolei na dachach o dużych płaszczyznach najlepiej sprawdzają się pokrycia w formie płyt o dużej powierzchni, np. blachodachówki. Paradoksalnie, zastosowanie tańszych blach na dachach o zróżnicowanym kształcie może okazać się droższe niż stosowanie droższych dachówek, gdyż skomplikowane przycinanie i kształtowanie płyt jest czasochłonne i kosztowne, a przy tym prowadzi do marnotrawstwa znacznej części materiału.

Twałość pokrycia a możliwości finansowe
Zdecydowanie najtrwalszym materiałem pokryciowym są dachówki ceramiczne, które mają kilkudziesięcioletnią gwarancję, a jak pokazuje doświadczenie, przy dużej staranności wykonania mogą spełniać swoje zadania nawet przez kilkaset lat. Dachówka ceramiczna jest też najbardziej odporna na wszelkiego rodzaju korozję chemiczną. Nieco mniej trwałe są pokrycia z dachówek cementowych i z łupków. Bardzo różna jest wytrzymałość pokrycia blaszanego – od kilkudziesięciu lat w przypadku blach miedzianych lub cynkowych do zaledwie 5÷10 lat w przypadku najtańszych blachodachówek o grubości poniżej 0,5 mm. Przy wyborze pokrycia dachowego należy przede wszystkim wziąć pod uwagę czas gwarancji udzielanej przez producenta i zorientować się, na ile korzystnie prezentuje się jego relacja do ceny zakupu materiału. Jeżeli środki finansowe przeznaczone na inwestycję nie są zbyt duże, warto zastanowić się nad stosunkowo tanim pokryciem – np. gontem bitumicznym lub blachodachówką z pokryciem poliestrowym – z góry zakładając konieczność wymiany w perspektywie ok. 20 lat. Najtańsze jest oczywiście pokrywanie dachów płaskich, które jednak nie są obecnie zbyt modne, a przy tym nie wszędzie można je stosować.
Warto przy tym pamiętać, że cena materiału stanowi tylko jeden z elementów kosztów wykonania pokrycia dachu. W praktyce, w zależności od konstrukcji i kształtu dachu oraz od wybranego materiału, koszty robocizny – obróbki, kształtowania i układania elementów pokrycia – mogą okazać się nawet znacznie wyższe, szczególnie w przypadku rzadko stosowanych pokryć (np. strzechy czy łupka kamiennego). Skądinąd, wielu producentów pokryć dachowych oferuje gotowe elementy ułatwiające pokrywanie nawet bardzo skomplikowanie ukształtowanych powierzchni dachowych (np. dachówki wentylacyjne, szczytowe, kalenicowe, antenowe itp.). Są one wprawdzie dość drogie, jednak dzięki nim uniknąć można wielu kosztów i kłopotów związanych z obróbką materiałów w trakcie robót.

Warunki lokalne
Optymalne zaprojektowanie dachu wymaga szczegółowej znajomości warunków terenowych, w tym zwłaszcza klimatycznych. Przykładowo, na terenach podgórskich, na których można spodziewać się dużych opadów śniegu i długiego okresu jego zalegania, należy stosować dachy o dużej spadzistości, pokryte gładkim materiałem ułatwiającym zsuwanie się czap śniegowo-lodowych. Na terenach szczególnie zagrożonych silnymi wiatrami (np. Podhale czy Pomorze) lepiej sprawdzają się ciężkie pokrycia dachówkowe, mniej podatne na podmuchy i łatwiejsze do naprawy w przypadku utraty pojedynczych dachówek niż np. całych arkuszy blachy. Warto też brać pod uwagę intensywność opadów atmosferycznych, zwłaszcza na terenach uprzemysłowionych, gdzie kwaśne deszcze mogą przyspieszać korozję metalowych elementów pokrycia.
Istotne jest również samo położenie domu, np. budynek położony wśród drzew i w cieniu narażony jest na zarastanie dachówek czy strzechy mchem, a zatem lepiej sprawdzałyby się na nim elementy gładkie i jednorodne, np. blachodachówki. Wiele rejonów – m.in. położonych w parkach krajobrazowych i strefach zabytkowych w miastach – objętych jest zresztą szczegółowymi regulacjami prawnymi, wyznaczającymi np. kąt nachylenia czy barwę dachów, których to przepisów należy bezwzględnie przestrzegać. Nawet zresztą gdy nie ma formalnych nakazów i zakazów, zawsze warto wysłuchać zdania architekta w kwestii wyboru takiego rodzaju i barwy pokrycia, który jak najlepiej harmonizowałby z charakterem otoczenia, a przede wszystkim z lokalną architekturą.
 
Fot. CERABUD
Artykuł opublikowany w nr 5/2007 [17] dwumiesięcznika Pomysł na dom



Galeria:


powrót


Odwiedzono: 4706 razy
Opublikowano przez: Pomysł na dom
Data publikacji: 27 Kwietnia 2011

Podziel się    



Bruk Bet








podobne artykuły oferta eksperta






freshweb.pl | NetSoftware
2024 © Wszelkie prawa zastrzeżone stat4u